Water kent geen politieke kleur

KRIMPENERWAARD – Na drie decennia neemt Toon van der Klugt afscheid als dijkgraaf van het Waterschap Schieland en de Krimpenerwaard. In een openhartig gesprek met presentator Jos Huizinga blikt hij terug op zijn carrière en de veranderingen binnen het waterschap.

Van der Klugt, die tot 31 december 2024 aanblijft als dijkgraaf, vergelijkt zijn functie met die van een burgemeester. “Ik ben voorzitter van het algemeen bestuur en het dagelijks bestuur. Daarnaast heeft de dijkgraaf ook nog bij calamiteiten bijzondere bevoegdheden,” legt hij uit.

Van onderwijs naar waterschap

Opvallend genoeg begon Van der Klugt zijn loopbaan in het onderwijs. “Dat is het mooiste beroep wat er is, vind ik echt,” zegt hij enthousiast. “Jonge mensen vormen, dat kan zo’n enorme invloed hebben op iemands leven”.

Gevraagd naar zijn overstap naar het waterschap, vertelt Van der Klugt: “Eigenlijk uit een hele negatieve motivatie. Ik kreeg een acceptgiro en toen bleek dat een verdubbeling te zijn. Dat leek me wel een enorme val”. Deze verbazing leidde tot een dieper onderzoek en uiteindelijk tot zijn betrokkenheid bij het waterschap.

Waar hij echt zijn vinger op de zere plek legt, is de jaarlijkse discussie over waterschapslasten. Als inwoner van de Krimpenerwaard kun je je soms afvragen waarom je zoveel betaalt voor droge voeten, terwijl iemand dat in Groningen een stuk goedkoper heeft. Toon kan weliswaar vertellen dat dat komt door het wegenbeheer dat in de waterschapslasten is inbegrepen, maar de indruk blijft dat de beleidsmatige beslissingen achter de schermen niet altijd even transparant zijn. Het lijkt erop dat de burgers gewoon maar moeten geloven dat hun geld goed besteed wordt.

Politisering van het waterschap

Een belangrijk thema in het gesprek is de toenemende politisering van waterschappen. Van der Klugt erkent de uitdagingen: “Een dijk is niet links of rechts, een gemaal is niet links of rechts”. Hij legt uit hoe het systeem zich heeft ontwikkeld: “Uiteindelijk zijn het politieke partijen geworden. En ja, die proberen zich wel te onderscheiden op het waterdossier, maar dat blijft altijd een beetje ingewikkeld”.

Huizinga vraagt kritisch: “Nou ja, maar je loopt natuurlijk wel het risico dat het uiteindelijk niet sec meer gaat om je primaire doelstelling water, hè?”. Van der Klugt reageert genuanceerd: “Politiek in de goede zin van het woord is gewoon besturen. Dat is goed. Wij zijn het bestuur, maar als gekozen dus in die zin zijn we ook politiek als waterschap”. Hij benadrukt echter het belang van samenwerking en het vermijden van onnodige polarisatie. Aanvoerder zijn in waterbeheer is immers meer dan alleen ‘de baas zijn’. Het is van cruciaal belang dat toekomstige leiders goed kunnen anticiperen op de uitdagingen die komen gaan, zeker gezien de klimaatverandering die niet meer te negeren is.

Toekomstperspectief

Ondanks de uitdagingen blijft Van der Klugt optimistisch. Hij merkt op dat nieuwe bestuurders vaak groeien in hun rol: “Je ziet dat naar elkaar toegegroeid wordt. En dan zien mensen toch: ik moet wat meer waterschapsbestuurder worden”.

Terugkijkend op zijn carrière, concludeert Van der Klugt dat het waterschap een unieke en belangrijke positie inneemt in het Nederlandse bestuurssysteem. Hij hoopt dat toekomstige bestuurders de balans kunnen bewaren tussen politieke betrokkenheid en de technische expertise die nodig is voor effectief waterbeheer.

Het programma is nog enkele weken terug te luisteren: