Zicht – Column René van Broekhoven

Het is iets wat wij mensen graag hebben. Overzicht en als het even kan inzicht in wat de mogelijkheden zijn voor nu of straks zijn. Daarin onderscheiden we ons van de dieren. Die leven bij de dag, ze zijn eigenlijk voortdurend in het moment. 

Want je kunt als zebra nog zulke mooie toekomstdromen hebben, wanneer je onverwachts wordt besprongen door een leeuwin die je letterlijk naar de keel vliegt heb je niets aan plannen of wensen die je voor straks had. Je acties op dat moment bepalen of je überhaupt nog een toekomst hebt. Een groot deel van de mensheid wordt momenteel met deze realiteit geconfronteerd en het nieuws hierover dat ons dagelijks door de strot wordt geduwd brengt een psychische benauwdheid teweeg die je kunt vergelijken met de situatie waarin dit fysiek gebeuren zou. 

De jaaroverzichten die in deze tijd in overdaad worden gecommuniceerd maken dat we de boodschap van ‘Vrede op Aarde’ maar lastig te verteren vinden. En dan heb ik het nog niet over het inzicht gehad. Het kompas waarop je vaart, waarmee je je koers uitzet. Dat inzicht is bij de meeste mensen gebaseerd op de opgedane kennis en ervaring. Waarbij zaken als inleven, analytisch denken en aanvoelen essentiële bijdragen kunnen leveren. Persoonlijk ken ik aan dat laatste grote waarde toe. Ik laat mijn handel en wandel al ruim driekwart eeuw meebepalen door intuïtie. Iets dat in loop van de ontwikkeling van de menselijke soort is geërodeerd, maar waar dieren nog in hoge mate van profiteren.

Die ‘gut feel’ is vaak lastig te duiden. Vooral omdat hij door veel mensen wordt verward met ‘onderbuikgevoel’ wat naar mijn idee iets heel anders is. Omdat het vaak door angst wordt ingegeven en we weten allemaal dat die een slechte raadgever is. Ondanks alles waar de wereld op dit moment wordt bedreigd en geplaagd, zie ik het komend jaar toch niet met angst tegemoet, hoewel het overzicht van de geschiedenis genoeg inzicht biedt om het ergste te vrezen. Maar iets in mij zegt me dat de oorlogsschepen van de Poetins, Netanyahu’s, Trumps en andere brulapen van deze wereld uiteindelijk door de kade zullen worden gekeerd. Zonder mezelf op helderziendheid te willen laten voorstaan heb ik sterk de indruk dat we wereldwijd op een aantal kantelpunten afstevenen, om maar eens in maritieme termen te blijven.

Globale ontwikkelingen gedragen zich qua wendbaarheid als een groot containerschip. Rukken aan het stuurwiel brengen daar niet meteen grote koerswijzigingen teweeg. Maar inzicht in zaken als het weer, de stroming en niet te vergeten de mogelijkheden en beperkingen die het schip biedt zouden wel eens een behouden vaart op kunnen leveren. Kijkend op kleinere schaal naar ons eigen landsbestuur ben ik iets minder optimistisch. Omdat eindeloos laveren tot nu toe vooral veel ramkoers heeft opgeleverd. Waarbij ik me natuurlijk realiseer dat ik met deze bespiegelingen deel uitmaak van de beste stuurlui die aan wal staan. Met slechts een collectieve zekerheid. Het uitzicht op zee. Maar gelukkig is daar in de Krimpenerwaard geen zicht op.